تعداد مبتلایان کرونا در ایران بیش از آمار ثبت شده است؟ - وبلاگ مستر

به گزارش وبلاگ مستر، این گزارش تحلیلی مدعی است که تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در ایران بیش از آنی است که تصور می کنیم.

به گزارش وبلاگ مستر، در خصوص شرایط ابتلای به به ویروس کرونا در ایران اظهار نظرهای مختلفی می گردد. گروهی در این نظر هستند که آنچه بیان می گردد راست و درست است. گروهی معتقدند که این آمار نارراست و نادرست است اما بخشی از متخصصان این حوزه معقتدند آمارهای ارائه شده ناراست نیست اما نادرست است.

یکی از این استدلال ها در سایت تخصصی صدای پزشکان منتشر شده که در اینجا با کمی تلخیص بازنشر می گردد. نویسنده این مطلب، امیرافزاز فلاح است.

در یکی دو هفته گذشته، تاکید وزارت بهداشت در ایران، بر جدایی هر چه بیشتر مردم از یکدیگر بوده است. محدودیت سفرها، بستن اماکن متبرکه، لغو نمازهای جماعت، تعطیلی مدارس و دانشگاهها همه و همه سیاست هایی در این راستا بوده اند. اخیرا اعلام شد تعطیلی فروشگاهها تا 15 فروردین هم به این موارد اضافه شده است. در هر حال تا اینجای کار به نظر می رسد استراتژی اصلی ایران در مبارزه با بیماری کرونا Social distancing بوده است که کج دار و مریز و کم و بیش اجرا شده است.

اما هفته گذشته در چندین نوبت، دبیر کل سازمان بهداشت جهانی در کنفرانس های خود بر موردی دیگر تاکید نمود و آن هم تست دریافت و تشخیص هر چه بیشتر بیماران و ایزوله کردن آنها (حتی بیماران شاد) بود. تدرس بارها تاکید نمود که استراتژی Social distancing باید با تست بیشتر و بیماریابی گسترده تر همراه گردد تا نتیحه بخش باشد. از آن سو در ایران هم در چندین نوبت تاکید شد که کیت به اندازه کافی در دسترس است و تست دریافت به میزان کافی در حال اجرا. در این نوشته می کوشیم تا با مروری بر اطلاعات منتشر شده توسط ایران، کیفیت اجرای استراتژِی بیماریابی و ایزوله کردن بیماران را که مورد تاکید سازمان بهداشت جهانی است، آنالیز کنیم. برای این کار از آمارها و نمودارهای موجود در وبسایت worldometer.info استفاده کردیم .

نگاهی به اطلاعات منتشر شده نشان می دهد که تقریبا از روز 20 اسفند تعداد بیمار جدید اعلامی روزانه ایران، کم و بیش ثابت بوده است و ترسیم نمودار آمار تجمعی بیماران در ایران یک رشد خطی را نشان می دهد. حال آنکه در مرحله ابتدایی بیماری و با تکیه بر الگوی کشورهای دیگر مانند چین، ایتالیا، اسپانیا و آلمان انتظار می رفت که رشد آمار تجمعی بیماران بصورت نمایی (رشد لگاریتمی) باشد. به عبارت دیگر در کشورهای دیگر، هر روز تعداد بیماران تشخیص داده شده جدید، نسبت به روز قبل افزایش می یابد. این افزایش معمول در کشورهای دیگر احتمالا از یک سو به ذات گسترش اپیدمی در مرحله پرشتاب اولیه آن بر میگردد و از سوی دیگر مربوط به افزایش سرعت تست گیری و بیماریابی کشورها است. دلیل تفاوت این فرایند در ایران چیست؟

با وجود ثابت بودن تقریبی تعداد موارد جدید تشخیص داده در ایران، مرگ و میر بیماری مرتبا افزایش یافته است و الگوی نمایی (رشد لگاریتمی) که در مرحله ابتدایی اپیدمی مد نظر است، در اینجا رویت می گردد. به زبان ساده تر رفتار بیماری در خصوص میزان مرگ و میر در ایران شبیه به سایر کشورها بوده است اما در تعداد موارد جدید تشخیصی، کاملا متفاوت بوده ایم.

نهایتا با مرور موارد بالا و با پذیرفتن این پیش فرض که رفتار یک بیماری در جمعیت ایران تفاوت معناداری با کشورهای شرق و غرب آن ندارد، می توان چند نتیجه گرفت:

نخست اینکه فرایند تغییر آمار مرگ و میر کرونا در ایران تقریبا صحیح است. اگر اعداد هم دقیق نباشند، فرایند پیشرفت آنها نمایی است و با مرحله ای از اپیدمی که در آن به سر می بریم همخوانی دارد.

مورد بعدی اینکه تعداد موارد جدید بیمار که روزانه بوسیله مسئولین وزارت بهداشت اعلام می گردد، غیردقیق است. ثابت ماندن آن در روزهای متوالی و خطی بودن رشد آمار تجمعی نشان می دهد که این آمار صحیح نیست. این یافته اما مساله تازه ای نیست. حتی نماینده WHO نیز گفت که احتمالا بدلیل آنکه ایران تنها از بیماران نیازمند بستری و بدحال تست می گیرد، آمار واقعی ایران حتی می تواند تا 5 برابر آمار اعلامی باشد.

نکته مهم اما جای دیگری است. حتی اگر ایران تنها از بیماران بدحال نیز تست می گرفت (مساله ای که در خصوص برخی کشورهای اروپایی نیز مطرح است) باز باید آمار تجمعی ایران، تصویری نمایی از خود نشان میداد و به عبارت دیگر حتی اگر این استراتژی اجرا شده بود، با توجه به افزایش تعداد بیماران بدحال که طبیعتا با همان شتاب افزایش تعداد کل بیماران رخ می دهد، باز دلیلی وجود نداشت که تعداد بیمار جدید روزانه ایران برای 10 روز، عددی کم و بیش مشابه باشد. مرور این نمودارها و اعداد نشان می دهد که احتمالا نمی توان این ثبات آمار را تنها به نمونه دریافت از بیماران بدحال، نسبت داد. موضوع آن است که احتمالا وزارت بهداشت ایران، تعداد مشخصی کیت را آن هم تنها برای بیماران نیازمند بستری مورد استفاده قرار می دهد و از این تعداد ثابت، نسبت مشخصی مثبت می شوند که عدد ثابتی به ما میدهد و اینگونه است که تعداد بیمار جدید ایران برای 10 روز ثابت می ماند.

بیایید به زبان ساده سخن بگوییم: ایران برنامه ای برای گسترش برنامه بیماریابی خود نداشته است. از همه بیماران علامت دار تست نمی گیرد و تست دریافت را محدود به افراد بدحال و نیازمند بستری نموده است. در میان همین جمعیت نیز تعداد ثابتی کیت را بیتوجه به افزایش تعداد بیماران نیازمند به کار برده است.

باید گفت حداقل تا روز 29 اسفندماه، وزارت بهداشت نسبت به توصیه مکرر سازمان بهداشت جهانی برای تست و تست و تست بی توجه بوده است و تقریبا هیچ افزایشی در تعداد کیت مورد استفاده خود نداده است.