چرا بچه ها چاق می شوند؟ - وبلاگ مستر

به گزارش وبلاگ مستر، بچه هایی که با وزن کم و قد کوتاه تر از میزان استاندارد های مشخص شده پا به جهان می گذارند همیشه در معرض ابتلا به چاقی و بیماری های قلبی، عروقی و اختلالات قند و چربی و فشارخون بوده و درصد قابل توجهی از این نوزادان به سندرم مقاومت به انسولین دچار خواهند شد.

افزایش تصاعدی اضافه وزن و چاقی، بچه ها و نوجوانان را نیز مانند بزرگسالان در معرض ابتلا به چربی خون، پرفشاری خون و گرفتگی سرخرگ های خون رسان به ارگان ها و اندام های حساس بدن قرار می دهد.

شروع دیابت زودهنگام بخصوص نوع 2، حساسیت، ابتلا به آلرژی، بیماری های خود ایمنی حتی در بچه ها پنج ساله نیز به فراوانی مشاهده می شود بچه ها چاق مشکل تنفسی داشته، آسم و وقفه تنفس سلامتی و زندگی آن ها را مورد تهدید قرار می دهد.

افسردگی فزاینده و احساس ناخوشایند توام با اشتهای سیری ناپذیر و ولع خوردن دائمی که بچه های چاق همیشه با آن ها روبرو هستند عامل سوق دادن این غنچه های آفت زده زندگی به خوردن بیش از اندازه تنقلات پرانرژی، غذا های پرچرب و دسر های شیرین و نوشابه توام با افزایش عدم تحرک و نشستن طولانی مدت در مقابل وسایل صوتی و تصویری و بازی های رایانه ای می شود.

مواردی که زمینه اضافه وزن و چاقی را در بچه ها فراهم می سازند مربوط به زمان های خیلی دور یعنی قبل از تولد آنهاست که یا به والدین آن ها برمی شود و یا علل عمده دیگر مربوط به زمینه ژنتیکی، دوران جنینی، شیرخواری، سنین خردسالی و کودکی، دوران نوجوانی و جوانی است که عوارض خطرناک کوتاه، متوسط و بلند مدت آن را افزایش خواهند داد.

بی تحرکی توام با رژیم های غذایی غیرمتعارف و استفاده از غذا های مملو از انرژی و کم تراکم از نظر مواد مغذی مورد احتیاج رشد بچه ها، تماشای تلویزیون، عدم تحرک و سوق دادن و راهنمایی آن ها به خوردن خوراکی های بی ارزش تبلیغ شده در لابه لای برنامه های هیجان انگیز و بیش خوری و بدخوری، گرایش به همه چیزخواری تحت تاثیر تبلیغات و آگهی های تجاری، افزایش میزان غذا های تناول شده در خارج از خانه، گرایش به مصرف بیشتر غذا های آماده و آسان دسترس و همچنین نوشابه های گوناگون، عادات و الگو های مرسوم غذایی خانواده و سبک زندگی، دیر خوابیدن و کم خوابی های شبانه و عدم نظم و رعایت توالی وعده های غذایی بخصوص حذف صبحانه در منزل و جایگزینی آن با پول توجیبی جهت تهیه صبحانه یا میان وعده های غیرمغذی، ولی پر انرژی و پرنمک سلامت بچه ها ما را تهدید می نماید.

عضو انجمن تغذیه ایران در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: بیش از 250 تا 300 ژن انتقالی از پدر و مادر عامل بروز چاقی ها قلمداد شده و تحقیقات نشان دهنده این موضوع است که اگر پدر و مادری اندام متناسب داشته و به اضافه وزن و چاقی ها با درجات مختلف مبتلا نباشند احتمال بروز چاقی در بچه ها آن ها تحت تاثیر سایر شرایط محیطی، تغذیه ای و روش زندگی حدود 9 درصد و اگر یکی از والدین چاق باشد این احتمال به رقم قابل توجه حدود 50 درصد افزایش می یابد و چنانچه هر دو والدین چاق باشند احتمال چاقی در بچه ها آن ها به میزان 66 تا 80 درصد می سرد، چون عملکرد فعال شدن ژن های به ارث رسیده در ارتباط تنگاتنگی با عوامل محیطی قرار دارند از این رو افرادی که زمینه ژنتیکی چاقی دارند در صورت قرار دریافت در شرایط محیطی نامتعادل و نامتناسب خیلی سریع تر و بیش از سایر افراد فاقد زمینه ژنتیکی به چاقی و افزایش وزن و عوارض ناشی از آن دچار خواهند شد.

سید ضیا مظهری می افزاید: مادرانی که با چاقی و اضافه وزن باردار می شوند و به مصرف غذا های بیش از احتیاج در دوران حاملگی ادامه می دهند نه تنها با فراهم کردن انتقال بیشتر مواد مغذی به وسیله جفت به جنین که در حال رویش، تشکیل و تکامل بافت ها و اندام های مختلف خود هستند، تغییرات را به طور ماندگار و دایمی در میزان اشتها، سوخت و ساز انرژی و فعالیت های آینده دستگاه ها و ارگان های مختلف بدن بخصوص مغز و اعصاب مرکزی و غدد مترشحه داخلی در جنین به وجود می آورند، بلکه خود مادران را نیز این افزایش دریافت انرژی و چاقی دچار مخاطره شده ده و سلامتی حال و آینده شان را نیز از دست می دهند.

این متخصص تغذیه ادامه می دهد: مادران چاق و پرخور عامل انتقال ارثی بیماری زا برای جنین خود نبوده بلکه مادران لاغر و مبتلا به سوء تغذیه بخصوص کوتاه قد ها نیز که در دوران بارداری خود کماکان به بدخوری و کم خوری ادامه می دهند، موجبات عدم تامین احتیاج جنین خود را فراهم آورده و سوء تغذیه را به او نیز انتقال می دهند، این عارضه موجب خواهد شد که در جنین، واکنش های تطابقی جهت حفظ بقاء و پایداری در ساختار و عملکرد سوخت و ساز آن ها ایجاد شود.

مظهری می افزاید: چنین بچه هایی که با وزن کم و قد کوتاه تر از میزان استاندارد های معین شده پا به جهان می گذارند همیشه در معرض ابتلا به چاقی و بیماری های قلبی، عروقی و اختلالات قند و چربی و فشارخون بوده و درصد قابل توجهی از این نوزادان به سندرم مقاومت به انسولین دچار خواهند شد.

وی می گوید: گرچه بچه ها متولد شده با وزن کم، خیلی سریع تر و زودتر از بچه ها متولد شده با وزن و قد طبیعی رشد پیدا نموده و شتاب بیشتری را در جبران کمبود وزن و قد خود بروز می دهند، ولی علاوه بر اینکه استعداد ابتلای بیشتر به انواع بیماری های مزمن را دارا هستند، الگوی افزایش و توزیع چربی بدن آن ها نیز برخلاف دوران جنینی بعد از تولد و در تمام دوران زندگی بعدی با افزایش ذخیره چربی و تجمع آن در ناحیه شکم روبرو بوده و اندام آن ها در اثر افزایش انباشتگی مداوم حجم چربی به صورت فرم سیب تجلی پیدا می نماید و خطرات ابتلا به بیماری های غیرواگیر را در آن ها به شدت افزایش می دهد.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران تصریح می نماید: یک مطالعه بلندمدت آینده نگر نشان داد که بچه هایی که با وزن کمتر از 2500 گرم به جهان آمده بودند احتمال ابتلای آن ها به بیماری قند یا دیابت در سن 50 سالگی 10 برابر بیشتر از بچه هایی با وزن هنگام تولد بالاتر از 2500 گرم است، ابتلای بچه ها با وزن هنگام تولد کمتر از 2500 گرم به بیماری های قلبی و عروقی، چربی خون، فشارخون، مقاومت به انسولین و سایر بیماری های مزمن دیگر شایع تر است.

مظهری ادامه می دهد: شرایط تغذیه مادر در قبل از ازدواج، بعد ازدواج و قبل از بارداری، دوران بارداری و بعد از بارداری و از ابعاد کمی و کیفی در معین سرنوشت فرزند به جهان آمده کاملا تاثیرگذار بوده و و دختران امروز و مادران فردا باید به این موضوع توجه نمایند.

وی می گوید: تغذیه با شیر مادر نوزادان را از ابتلا به عفونت های ریوی و گوارشی به خوبی حفظ می نماید، ولی بعضی از مادران با عدم آگاهی و تصورات غلط نه تنها سلامتی فرزند خود را با محروم کردن او از شیر خود به خطر می اندازند بلکه سلامتی خود را نیز از اثرات حفاظتی شیردهی که کاهش سریع خون ریزی و جمع شدن رحم و عدم ابتلا به بیماری های بدخیم و اختلالات استخوانی بخصوص شکستگی لگن در دوران بعد از یائسگی و سالمندی است، محروم می سازند.

این متخصص تغذیه می افزاید: بهره مند کردن نوزاد با شیر مادر یکی از عوامل بسیار تاثیرگذار در پیشگیری از بسیاری از بیماری های مزمن بزرگسالی از قبیل: بیماری های قلبی و عروقی، دیابت، آسم، پوکی استخوان و بسیاری از بیماری های بدخیم و سرطان های مختلف است.

مظهری می گوید: تغذیه نوزادان با شیر مادر بعد از تولد و در ماه های اولیه زندگی نه تنها یکی از تاثیرگذارترین عوامل حفاظتی در قبال ابتلا به چاقی قلمداد شده و یافته های پژوهش های مختلف نمایانگر این واقعیت است که سطح چربی های خون در دوران نوجوانی در گروهی که بعد از تولد با شیر مادر تغذیه شده بودند از تعادل بهتری در مقایسه با گروهی که از شیر مادر خود بهره مند نشده بودند قرار داشت و ابتلا به پوکی استخوان و بیماری های بدخیم در سنین سالمندی آن ها نیز کمتر بود.

وی خاطرنشان می نماید: شیر مادر یکی از بهترین و کامل ترین غذا های بازدارنده از بروز اغلب حساسیت ها و کاهش دهنده میزان ابتلا به آسم در صورت افزایش طول مدت شیردهی از 6 ماهگی به بعد حتی تا 2 سالگی ساخته شده است.